Κορινθίας νομαρχία-Απόπειρα καταργήσεως

Του Ματθαίου Χ.Ανδρεάδη

‘Οπως στον δ΄ τόμο ιστορείται, τη νομαρχία Κορινθίας καθώς και άλλες 3 ίδρυσε ο Γ. Θεοτόκης (στην φωτογραφία) το Νοέμβριο 1899. Και οι Κορίνθιοι ευγνωμονώντας μετονόμασαν, τότε, τη σημερινή οδό Δαμασκηνού σε οδό Γ.Θεοτόκη.Η νομαρχία έκτοτε με έδρα την Κόρινθο διατηρήθηκε μέχρι το 1909. Στο ενδιάμεσο, ωστόσο, καταβλήθηκαν προσπάθειες απ΄τον πρωθυπουργό Θεόδ.Δηλιγιάννη (και όχι μόνο) να καταργηθεί η νομαρχία Κορινθίας, μαζί με άλλες, σύμφωνα με την πολιτική του τακτική ν΄ανατρέπει ο,τι οι αντίπαλοί του θεμελίωναν. Τον Φεβρουάριο 1903 εξαγγέλλοντας την κατάργηση των νομαρχιών που είχε ιδρύσει ο Γ.Θεοτόκης, συνάντησε έντονη την αντίδραση των Κορινθίων ως και των κατοίκων των άλλων νομών.Οι Κορίνθοι, άμα τη εξαγγελία, απέστειλαν επιστολή στους κυβερνητικούς βουλευτές τους, ανακοινώνοντας οτι η γνώμη όλης της Κορινθίας είναι ν΄απόσχουν απ΄τις κυβερνητικές τάξεις μόλις αναγραφεί στην ημερησία διάταξη της Βουλής το σχετικό νομοσχέδιο και οργάνωσαν στην Κόρινθο νομαρχιακό συλλαλητήριο, εκφράζοντας έτσι ζωηρά την αγανάκτησή τους. Κύριος ομιλητής ο δικηγόρος Παν.Λαλάκας. Κατά τη λαοσύναξη συντάχθηκε ψήφισμα με το οποίο δόθηκε εντολή στους Κορίνθιους βουλευτές να ματαιώσουν «πάση θυσία» την επιψήφιση του νομοσχεδίου, στην ανάγκη δε να «μεταστούν των κυβερνητικών τάξεων». Στη συνέχεια ο λαός, «μεταβάς εις το εν Κορίνθω νομαρχιακόν κατάστημα παρεκάλεσε δι΄ επιτροπής τον νομάρχην να διαβιβάση το ψήφισμα των Κορινθίων προς την κυβέρνησιν».Το οποίο ψήφισμα υπέγραφε η επιτροπή απ΄ τους Παν.Λαλάκα, Ιάκωβο Μουσουδάκη, Σπυρ. Ηλιοπουλο, Μιχ. Κορδογιαννόπουλο και Δημ.Κανιάρη.Και την επομένη στην Κόρινθο ο βουλευτής Κορινθίας Σπ. Δεληγιάννης δήλωνε οτι «μεθίσταται των κυβερνητικών τάξεων ένεκα της καταργήσεως του νομού», ενώ οι Κορίνθιοι πίστευαν ακράδαντα οτι και οι άλλοι φίλοι της κυβερνήσεως βουλευτές Π.Πετρίδης, Αθ.Γκράβας και Π.Ζούζουλας θ΄ακολουθούσαν.
Έτσι,σχολίαζε ο αντιπολιτευόμενος Τύπος: «Ο Θ. Δηλιγιάννης ψηφισάμενος ομοφώνως απεφάσισε να καταργήση τους νέους νομούς. Αλλ΄ο Σπ. Δεληγιάννης βουλευτής Κορίνθου ψηφισάμενος ομoφώνως μετά των Κορινθίων απεφάσισε να φύγη από το κόμμα. Και ο Π. Πετρίδης τριξάμενος τους οδόντας εδήλωσεν οτι αποχαιρετά τον κύριον πρόεδρον. Και άλλοι κυβερνητικοί βουλευταί γραψάμενοι επιστολήν προς τον ηγέτην εδήλωσαν οτι οι κάτοικοι των νομαρχιών εξασφαλίζοντες το περίφημον κόστος της διατηρήσεώς των,ετόνιζον: Μη καταδικάζεις εις αποκλεισμόν, φτώχειαν και κακομοιριάν ολοκλήρους πληθυσμούς. Διατηρείς τους νέους νομούς; Είμεθα φίλοι. Τους καταργείς; Σε αποχαιρετώμεν, κύριε πρόεδρε (...). Και ο Θ.Δηλιγιάννης αποθέσας εις την γωνίαν του δωματίου του τας κεραυνοβόλους εκλογικάς του υποσχέσεις απεφάσισε να αποσύρη το νομοσχέδιον...».
Τον Ιούνιο 1903 παραιτήθηκε η κυβέρνησή του εν μέσω πανηγυρισμών των Κορινθίων.Και τη θέση του κατέλαβε ο Γεώργ.Θεοτόκης.
Την εποχή αυτή τρίτος νομάρχης Κορινθίας ήταν ο Δ. Καλογερόπουλος, ο οποίος τον Οκτώβριο 1903 μετατέθηκε στο νομό Τριφυλλίας, ενώ στη θέση του τοποθετήθηκε απ΄την Καρδίτσα ο Κ. Παπαδιαμαντόπουλος.
Ο Δ.Καλογερόπουλος είχε επιδείξει την «εμπρέπουσαν αξιοπρέπειαν και ευθύτητα και εις την υπηρεσίαν του και εις τας κοινωνικάς του σχέσεις, ήταν δε λίαν αγαπητός εις όλους εν Κορίνθω, δι΄ο απερχόμενος άφινε τας καλλίστας των αναμνήσεων». Και οι Κορίνθιοι με το δήμαρχό τους Γ.Βλάσση, τον κατευόδωσαν στο σιδηροδρομικό σταθμό με θερμούς λόγους και ζητωκραυγές.
Ο Γ.Θεοτόκης δεν άργησε, επικαλούμενος την ανάγκη οικονομιών (και άλλους λόγους), να ζητήσει τον περιορισμό των νομαρχιών σε 10, εξασφαλίζοντας 152.920 χιλιάδες δραχμές, δηλαδή τα 25% περίπου έξοδα λειτουργίας τους. Η Κορινθία έτσι θα υπαγόταν στο νομό Αργολιδοκορινθίας με έδρα το Ναύπλιο. Παράλληλα θα περιορίζονταν και οι βουλευτές στους 150, κ.ά. Δικαιολογούμενος στη Βουλή ο Γ.Θεοτόκης υποστήριζε οτι έτσι επέρχονταν οικονομίες και διορθώνονταν οι ατέλειες. Και πρόσθετε: «Οφείλω να ομολογήσω οτι αι προβλέψεις εκείναι δια βελτίωσιν της διοικήσεως δεν επραγματοποιήθησαν. Και έχει καθήκον τις όταν τα πράγματα δεν έφεραν αποτελέσματα να ομολογήση την πλάνην του».